«ΑΧΙΛΛΗΙΣ» - Το πρώτο έντυπο στην Ευξεινούπολη

του Κώστα Γκουντάρα

 

Οι εφευρέσεις και ανακαλύψεις, που έγιναν ιδιαίτερα μετά τον 15ο και 16ο αιώνα, βοήθησαν στη γρήγορη και σχεδόν εκπληκτική εξέλιξη της ανθρωπότητας. Ορισμένες εφευρέσεις μάλιστα έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στην ανάπτυξη κυρίως του πνευματικού πολιτισμού και ιδιαίτερα η ανακάλυψη της τυπογραφίας. Οι συνέπειες μιας τέτοιας εφεύρεσης είχαν τρομακτικά αποτελέσματα για την άνθισή του. Ο άνθρωπος έχει ανάγκη από επικοινωνία και επαφή, επιθυμεί να μαθαίνει και να ερευνά τη σκέψη και τις ιδέες των άλλων. Η γραφή και η εφεύρεση αργότερα του χαρτιού έδωσε μεγάλη ώθηση στην πολιτιστική άνοδο της ανθρωπότητας. Ο άνθρωπος μπορούσε να μεταβιβάζει από τόπο σε τόπο τις ιδέες του, τις γνώσεις του, τις ειδήσεις μέσα από τα βιβλία, τα περιοδικά, τις εφημερίδες, τα διάφορα έντυπα. Έτσι τα μεγάλα πνεύματα δεν έμειναν άγνωστα στους μεταγενέστερους, φυλακισμένα στο μικρό χώρο που έζησαν, και οι ιδέες τους, η φιλοσοφία, οι καινοτομίες τους στον τομέα της επιστήμης και της έρευνας δεν έμειναν ανεκμετάλλευτες, αφού έγιναν γνωστές και πέραν των συγχρόνων τους. Η πλατιά και η αντικειμενική μόρφωση παρέχεται με το περιοδικό, την εφημερίδα, το έντυπο γενικά. Σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης υπάρχουν άνθρωποι που γράφουν, υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν πλέον και βγάζουν προς τα έξω κομμάτια του εαυτού τους που διδάσκουν, παραθέτουν στοιχεία και κάνουν βαθιά ανάλυση των θεμάτων και αντιλήψεων που διαπραγματεύονται. Στοχεύουν και με τρόπο αναλύουν θέματα. Δεν περιορίζονται σε απλή ενημέρωση των αναγνωστών, αλλά παραθέτουν περισσότερα στοιχεία. Από τους ξύλινους πίνακες ή παπύρους της αρχαιότητας, τα βασιλικά ημερολόγια, τις εφημερίδες της εκστρατείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τις άσπρες Συγκλητικές σανίδες της Ρώμης, τις πρώτες εφημερίδες της Ευρώπης του 16ου αιώνα περνάμε στις πρώτες ελληνικές εφημερίδες και περιοδικά, που κατακλύζουν την επικράτεια και δεν είναι λίγα.

Έτσι βλέπουμε το 1894 να βγαίνει στον Αλμυρό και μετά στην Ευξεινούπολη το μηνιάτικο έντυπο «Αχιλληίς» του Στάθη Καλτσέτα που ασχολούνταν με τη λογοτεχνία, τη λαογραφία, την ιστορία, λίγο με την επιστήμη, τα κοινωνικά και με δημοσιογραφικό ρεπορτάζ. Σοβαρός γνώστης ο ίδιος της ιστορίας και λαογραφίας του τόπου προσέφερε σημαντικές υπηρεσίες στην περιοχή μας. Στην εφημερίδα «Πρόοδο» της 19/6/1938 ο Στάθης Καραγιώργης με θέμα «ο Καλτσέτας» θα γράψει: «…Και ποιος δεν τον ήξερε τον Καλτσέτα! Είχε γίνει «τύπος». Με το ιδιόρρυθμο ντύσιμό του, με τη μία τσέπη του σακακιού του κρεμασμένη πάντα από το βάρος των αντιτύπων της Αχιλληίδος…Κάθε ξένος που θα ‘ρχόταν θα υποχρεωνόταν ευγενικά να πάρει το «πνευματικό προϊόν του τόπου μας»- την Αχιλληίδα του…».

Στα χέρια μας βρέθηκε ένα φύλλο της εφημερίδας-περιοδικού του συμπατριώτη μας Ευσταθίου Παπακωνσταντίνου Καλτσέτα με ημερομηνία «Ευξεινούπολις Θεσσαλίας Απρίλιος 1927», που έφθασε με τη βοήθεια του καλού φίλου Γιώργου Τσιντσίνη. Στην πρώτη, λοιπόν, σελίδα κάτω από το όνομα του εκδότη υπάρχει η ονομασία του περιοδικού-εφημερίδας με κεφαλαία γράμματα. Ακριβώς από κάτω το: «1894 ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΕΩΣ 1894» και πιο κάτω τα «ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ». Στην 3η σελίδα στον πρόλογο ο εκδότης αναφέρει: «Προς τιμήν και μνήμην του Άνακτος των Μυρμιδόνων της Φθίας ΑΧΙΛΛΕΩΣ ούτινος το Κράτος εξικνείτο επί της Όθρυος, ίδρυσα την Αχιλληίδα τω 1894 ως ιστορείται εν τη υπ’ αριθμόν 221 της 14 Ιουλίου 1903 αποφάσει του Ειρηνιδικείου Αλμυρού.

Η Αχιλληίς εκδίδεται εις αυτοτελή περιοδικά τεύχη, δημοσιεύει επιστημονικάς λογοτεχνικάς και βιοτεχνικάς μελέτας και δεν ανήκει ουδέ αντιτίθεται είς τινα κομματικήν απόχρωσιν».

Στη σελ. 5 αναφέρεται: «Δια διατάγματος του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας από 9 Σεπτεμβρίου 1925 καταχωρηθέντος εις το υπ’ αρίθ. 262 της 22ας Σεπτεμβρίου 1925 φύλλον «Εφ. Κυβερνήσεως» ιδρύθη και τετάρτη τάξις Γυμνασίου Αλμυρού Θεσσαλίας».

Παρακάτω πάλι στη σελ. 7 διαβάζουμε:

-«Τράπεζα Γεωργικής Πίστεως Α.Ε. Ιδρυθείσα τη 25η Ιουλίου 1926 με κεφάλαια 2 εκατομμυρίων δραχμών…Ενεργούνται Τραπεζικαί εργασίαι πάσης φύσεως. Δεκταί Καταθέσεις Ταμιευτηρίου μέχρις 150.000 δράχμ. 8%, υπό προειδοποίησιν 8 ½ %, υπό προθεσμίαν 9%. Πρόκριτοι Κεφαλιούχοι της όλης Επαρχίας Αλμυρού ίδρυσαν το εν λόγω Ίδρυμα προς εξυπηρέτησιν της Γεωργίας και των άλλων κλάδων της Κοινωνικής συναλλαγής…»

-Νικόλαος Σταμ. Μητάκος (Ιατρός). Ανηγορεύθη διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Ελληνικού Πανεπιστημίου εν έτει 1910 και επί δεκαετίαν ως Λοχαγός έφεδρος Ιατρός διηύθυνε στρατιωτικά Νοσοκομεία ειδικευθείς δια κλινικών παρατηρήσεων».

-Αθανάσιος Θεοδώρου Ζέγκος. Αγιογράφος εκπαιδευθείς εις το Άγιον Όρος Άθω της Χαλκιδικής από του 1898 έτους, τιμηθείς με αργυρούν μετάλλιον τη 13 Ιουνίου 1907 υπό της Β. Αυλής Καρόλου Α΄. της Ρουμανίας, όπου ειργάσθη και εγκατασταθείς μονίμως από του 1916 εν Αλμυρώ».

Στη σελίδα 13 διαβάζουμε: «ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΑΛΜΥΡΟΥ. Εις το χωρίον Κοφούς Επαρχίας Αλμυρού ομιλείται ειδικόν γλωσσικόν ιδίωμα, ούτινος αριθμητικόν άβακα μέχρι του 100 εδημοσίευσεν η Αχιλληίς εις τεύχος Σεπτεμβρίου 1926. Κατά τούτο προφέρονται 200 βίδιο τακιό, 300 χύτρα τακιό, 400 σέτερα τακιό, 500 μπέτε τακιό, 600 ξέα τακιό, 700 ιφτά τακιό 800 χό τακιό, 900 νικόι τακιό, 1000 λιχιάδα, 2000 βίδιο λιχιάδα, 3000 χύτρα λιχιάδα Και ούτο καθεξής».

Στη 16 και τελευταία σελίδα σε κλισέ αναφέρονται: ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΛΤΣΕΤΑ- «ΑΧΙΛΛΗΙΣ» –ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΕΩΣ 1894- ΕΥΞΕΙΝΟΥΠΟΛΙΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ- ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΒΙΟΤΕΧΝΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΑΙ – Τιμή εκάστου τεύχους Δρχ 5 (πέντε)- ΤΥΠΟΙΣ ΚΩΝ. Π. ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ-ΒΟΛΟΣ.

Έτσι, λοιπόν, μέσα από τα λίγα αυτά κείμενα-ειδήσεις, του εκ των πρώτων στη Θεσσαλία εντύπου, που κυκλοφόρησε το 1894 με έδρα την Ευξεινούπολη, πήραμε μια γεύση του τρόπου με τον οποίο οι συμπατριώτες μας της επαρχίας Αλμυρού ενημερώνονταν για τα διάφορα ζητήματα που τους αφορούσαν. Άνθρωποι σαν τον Καλτσέτα, ίσως «γραφικοί», ίσως «τρελοί», -μα τα μεγαλύτερα θαύματα στην ανθρωπότητα δεν έγιναν από τέτοιους «τρελούς;»,- κατάφεραν να πρωτοτυπήσουν και να αναδειχθούν πρωτοπόροι πάνω σε θέματα ενημέρωσης, κάτι που δεν θα πρέπει να το ξεχνάμε οι νεότεροι και να αποδίδουμε την πρέπουσα τιμή, τουλάχιστον με το να τους ενθυμούμαστε και να τους μνημονεύουμε.